Трагедыя, якая аб'ядноўвае нашы народы

У адпаведнасці з рашэннем ААН, штогод 27 студзеня ў свеце адзначаецца Міжнародны дзень памяці ахвяр Халакоста -...

Глыбоцкаму раёну – 85 год

У верасні 1939 года тэрыторыя сучаснага Глыбоцкага раёна ўвайшла ў склад БССР. 15 студзеня 1940 года Указам Прэзідыума...

Дню беларускай навукі прысвячаецца...

Штогод у апошнюю нядзелю студзеня ў нашай краіне адзначаецца Дзень беларускай навукі, афіцыйна зацверджаны ў 1993 годзе....

Моладзь Глыбоччыны шануе і любіць свой музей

17 студзеня 2025 года ў гарадскім доме культуры адбылася цырымонія ўручэння раённай маладзёжнай прэміі "Прызнанне". Сёлета...

Далучайцеся да акцыі...

Кожную трэцюю сераду студзеня музеі ўсяго свету праводзяць Міжнародны дзень музейнага сэлфі. Лічыцца, што акцыю...

За што мы любім Новы год?

Мабыць, за тое, што навагодняя пара акружае нас масай станоўчых эмоцый, дорыць адчуванне цуду, аб'ядноўвае сем'і за...

"Музей адкрыты для вас!"

14 студзеня 2025 года пройдзе дабрачынная акцыя "Музей адкрыты для вас!". У гэты дзень музей дае права бясплатнага...

Упершыню Глыбокаму давялося выконваць ролю цэнтра буйной адміністрацыйнай адзінкі яшчэ ў 1919 годзе. На гэта паўплывалі падзеі савецка-польскай вайны, падчас якой менавіта ў Глыбокае польскія ўлады перанеслі цэнтр Дзісенскага павета. Пасля ўваходжання Заходняй Беларусі ў склад Польшчы, цэнтр павета перамяшчаецца сюды канчаткова. У 1930-х гадах Дзісенскі павет Віленскага ваяводства займаў тэрыторыю ў 3968 км², а колькасць насельніцтва перавышала 150 тыс. чалавек. Польская адміністрацыя Дзісеншчыны заставалася ў Глыбокім да верасня 1939 года, калі ў ходзе Вераснёўскага паходу Чырвонай арміі адбылося ўз’яднанне Беларусі.
Менавіта напад нацысцкай Германіі на Польскую Рэспубліку 1 верасня 1939 года стаў кропкай адліку тых падзей, якія ў выніку прывялі да маштабнай адміністрацыйнай рэформы на захадзе Беларусі і арганізацыі Глыбоцкага раёна. Характэрна, што кіраўніцтва СССР, нягледзячы на спробы немцаў як мага хутчэй уцягнуць у ваенныя дзеянні супраць Польшчы савецкія ўзброеныя сілы, заняло пазіцыю чакання. Савецкі бок ухіляўся ад настойлівых прапаноў свайго “саюзніка” як мага хутчэй заняць тэрыторыі, якія раней былі вызначаны як сфера ўплыву СССР.
Толькі паспяховы рух часцей вермахта ва ўсходнім накірунку (14 верасня быў акружаны Брэст, 15 верасня заняты Беласток) вымусіла кіраўнікоў СССР спыніць ранейшую пазіцыю чакання. 16 верасня ў 16:00 у часцях Чырвонай Арміі пачалі зачытваць загад пра выступленне ў вызваленчы паход на Захад. У загадзе падкрэслівалася вызваленчая місія савецкіх войск, якія павінны аказаць тэрміновую дапамогу беларускім і ўкраінскім працоўным, каб выратаваць іх і ўзяць пад абарону ад ворага.
Фрагмент карты з пазначэннем тэрыторыі Глыбоцкага раёна (1940 г)17 верасня 1939 года Чырвоная армія перайшла савецка-польскую мяжу, уступіўшы на тэрыторыю Заходняй Беларусі. Па меры прасоўвання савецкіх войск адбываліся нязначныя сутычкі з адступаючымі польскімі вайскоўцамі (адно з іх, дарэчы, адбылося на ўскрайку Глыбокага). У канцы першага дня паходу ўся тэрыторыя Глыбоччыны апынулася пад кантролем савецкага боку. Вельмі істотным момантам вераснёўскіх падзей было тое, што пераважная большасць насельніцтва Заходняй Беларусі з энтузіязмам і радасцю сустракала Чырвоную армію, бо спадзявалася на больш справядлівую нацыянальную палітыку новых улад.
Адразу ж пачалося наладжванне мірнага жыцця на занятых тэрыторыях. 19 верасня быў апублікаваны загад, у якім насельніцтва Заходняй Беларусі заклікалася да супрацоўніцтва ў фарміраванні органаў новай улады. У той жа дзень у Глыбокім пачало працу Часовае ўпраўленне з паўнамоцтвамі ў адміністрацыйнай, гаспадарчай і культурна-асветніцкай дзейнасці на тэрыторыі Дзісенскага павета. Адной з галоўных задач новай улады стала арганізацыя выбараў у Народны Сход Заходняй Беларусі, на які ўскладалася вырашэнне пытання дзяржаўнай прыналежнасці краю. Для правядзення выбараў было арганізавана 929 акруг па прынцыпу: 5 тысяч выбаршчыкаў на акругу. У Глыбокім удзел у галасаванні прынялі 5621 чалавек.
П. А. Куксёнок - першы кіраўнік Глыбоцкага раёнаВынікам працы Народнага Сходу стаў зварот да ўраду СССР з просьбай уключыць Заходнюю Беларусь у склад Савецкага Саюза, што і было ў хуткім часе зроблена. 14 лістапада 1939 года Вярхоўны Савет БССР пастанавіў прыняць Заходнюю Беларусь у склад БССР і ўз’яднаць такім чынам беларускі народ у адзінай Беларускай дзяржаве. Наступным крокам новых уладаў была распрацоўка і правядзенне маштабнай адміністрацыйнай рэформы з мэтай уніфікацыі тэрытарыяльнага падзелу краіны.
Рэформа прадугледжвала скасаванне былых польскіх ваяводстваў і паветаў і ўтварэнне на іх месцы новых абласцей і раёнаў. 4 снежня 1939 года Указам Прэзідыума Вярхоўнага Савета СССР у Заходняй Беларусі былі ўтвораны вобласці, а 15 студзеня 1940 года – створаны раёны. Глыбоцкі раён першапачаткова знаходзіўся ў складзе Вілейскай вобласці. Падрабязней пра станаўленне раёна можна прачытаць тут.